" เยือนรอยโบราณสถานในวงศ์เฉกอหะหมัดที่กรุงเก่า สาแหรกสกุลวงศ์ บุนนาค อาจนับเนื่องในชั้นต้นมาถึงปีปัจจุบัน ได้ยาวนานกว่า ๔oo ปี บรรพชนอันเป็นปฐมวงศ์ล้วนฝังรกรากดำเนินชีวิต สร้างคุณค่าให้ปรากฏแก่แผ่นดินมาตั้งแต่ครั้งกรุงเก่า และยังคงปรากฏร่องรอย อันเป็นโบราณสถานหลายแห่งที่ล้วนควรค่าต่อสำนึกรู้ และทำความเข้าใจแก่ชนรุ่นหลังสืบต่อไป อาทิ สุสานเจ้าคุณกลางเมือง (สถานฝังศพออกญาบวรราชนายก (เฉกอหะหมัด)) สะพานบ้านแขกใหญ่ วัดบรมพุทธาราม (วัดกระเบื้องเคลือบ) ย่านป่าตอง ถนนแขกมัวร์ สถานฝังศพพระยาจุฬาราชมนตรี (เชน) กะดีเจ้าคุณตะเกี่ย (ปากคลองตะเคียนใต้) ย่านชุมชนวัดสามวิหาร บ้านท่ากายี ฯลฯ "

พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ เจ้าสามพระยา
เป็นพิพิธภัณฑ์ที่สำคัญที่สุดในจังหวัดอยุธยาและจัดแสดงศิลปวัตถุสมัยอยุธยาที่สำคัญๆ พิพิธภัณฑ์แห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. ๒๕o๒ และเปิดให้เข้าชมเมื่อวันที่ ๒๖ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕o๔ ในพิพิธภัณฑ์ประกอบด้วยอาคารหลัก ๓ อาคาร

• หมู่อาคารเรือนไทย จัดแสดงเพื่อศึกษารูปแบบเรือนไทยแบบภาคกลาง และจัดแสดงสิ่งของเครื่องใช้ต่างๆ ภายในเรือนอาศัยของคนไทยภาคกลางในอดีต
  
  
• อาคารศิลปะไทยในประเทศ จัดแสดงศิลปวัตถุต่างๆ ที่รวบรวมได้จากจังหวัดอยุธยา เช่น สมัยทวารวดี ศรีวิชัย ลพบุรี สุโขทัย เชียงแสน อยุธยา ตลอดจนรัตนโกสินทร์
  
  
• อาคารตึกเจ้าสามพระยา เป็นอาคารหลักที่สำคัญที่สุด เพราะเก็บรวบรวมศิลปวัตถุชิ้นที่สำคัญๆ โดยเฉพาะห้องราชบูรณะ จัดแสดงศิลปวัตถุที่ค้นพบภายในกรุของวัดราชบูรณะ ซึ่งเป็นทองคำและอัญมณีทั้งหมด อันมีพระแสงขรรค์ชัยศรี แผ่นทองดุนลายนูนประกอบกันเป็นองค์จำลองของตัวพระปรางค์ เครื่องราชกกุธภัณฑ์ขนาดย่อส่วน กรองพระศอ สังวาลทับสรวง สร้อยพาหุรัด ทองพระกรซึ่งเป็นทองประดับอัญมณี ฯลฯ
  

เครื่องทองเหล่านี้ นอกจากความงดงามทางศิลปะแล้วยังสะท้อนให้เห็นถึงความมั่งคั่งของราชสำนักอยุธยาอีกด้วย

เจ้าคุณกลางเมือง (สถานฝังศพออกญาบวรราชนายก (เฉกอหะหมัด))

ท่านเฉกอหะหมัด พ่อค้าแขกชาวเปอร์เซียผู้เดินทางเข้ามาทำการค้าสำเภายังกรุงศรีอยุธยา พร้อมด้วยน้องชายของท่าน ตั้งแต่ปลายแผ่นดินสมเด็จพระนเรศวรมหาราช (ราวปี พ.ศ. ๒๑๔๓) เจริญก้าวหน้าในด้านการค้ากับราชสำนัก จนได้รับความไว้วางพระทัยในสมัยสมเด็จพระเจ้าทรงธรรม และเติบโตในงานราชการ จากพระยาเฉกอหะหมัดรัตนราชเศรษฐีแผ่นดิน เจ้ากรมท่าขวา และได้รับพระราชทานที่ดินตั้งชุมชนอยู่ในพระนครด้านใต้ ท่านรับใช้ราชการบ้านเมืองก้าวหน้า จนดำรงตำแหน่งออกญาบวรราชนายก ในแผ่นดินพระเจ้าปราสาททอง และถึงอนิจกรรมในรัชกาลนี้ ศพของท่านถูกนำมาฝังไว้ที่ป่าช้าแขกเจ้าเซ็น บ้านท้ายคู ท่ามกลางวัดสวนหลวงค้างคาว วัดบรมพุทธาราม (วัดกระเบื้องเคลือบ) วัดอำแม ตามปรากฏหลักฐานการสำรวจกรุงเก่าของพระยาโบราณราชธานินทร์ว่า ทุ่งแขก (ชุมชนแขก) และ โคกแขก (สถานฝังศพ)

สะพานบ้านแขกใหญ่
ภายในพระนครมีถนนซึ่งสร้างขนานไปกับลำคลองสายหลักของเมือง ถนนหลักเป็นถนนสายใหญ่ที่วางตัวในแนวทิศเหนือ-ใต้ ตะวันออก-ตะวันตก ปูด้วยอิฐเรียงสันแบบก้างปลา ส่วนถนนที่ตัดกับลำคลองก็จะมีการสร้างสะพานข้ามคลอง

มีบันทึกกล่าวถึงสะพานในพระนครมีอยู่ถึง ๓o แห่ง เป็นสะพานไม้ ๑๕ แห่ง สะพานอิฐ ๑๔ แห่ง และสะพานศิลาแลง ๑ แห่ง ในจำนวนสะพานทั้งหมดที่ยังคงสภาพสมบูรณ์ที่สุดเท่าที่มีอยู่ในปัจจุบัน ได้แก่ สะพานอิฐบ้านแขกใหญ่ หรือสะพานวานร (สะพานคลองประตูเทพหมี) เป็นสะพานข้ามคลองเชื่อมระหว่างประตูเทพหมีกับคลองฉะไกรน้อยบริเวณวัดอำแมใกล้บ้านเฉกอหะหมัด ชาวบ้านนิยมเรียกว่าสะพานบ้านแขกใหญ่

ลักษณะเป้นสะพาน ๓ ช่องโค้ง เพื่อให้เรือสัญจรผ่านไปมาได้ โดยมีช่องโค้งใหญ่อยู่กลาง และช่องโค้งเล็ก ๒ ช่องด้านข้าง ช่องโค้งดังกล่าวมีลักษณะเป็นโค้งกลีบบัวและใช้อิฐเรียงสันตั้ง เป็นอิทธิพลแขกในสมัยสมเด็จพระนารายณ์